Nikohda bo‘lmagan ota-onadan tug‘ilgan bolaga otalikni belgilash ota va onasi (agar otasi voyaga yetmagan hisoblansa, u holda qonuniy vakili) tomonidan birgalikda berilgan arizasi yoki sudning qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarori asosida FHDY organida amalga oshiriladi.

Otalikni belgilash to‘g‘risidagi ariza, fuqarolarning doimiy (vaqtincha) ro‘yxatdan o‘tgan joyidan qat’i nazar, FHDY organi tomonidan ko‘rib chiqiladi.

Otalikni belgilash ariza berilgan kuni ota-onasining ishtirokida amalga oshiriladi

Alohida hollarda otalikni belgilash haqidagi ariza FHDY organiga bola tug‘ilmasdan oldin ham berilishi mumkin

Bunday holatlarda bola tug‘ilgunga qadar uning tug‘ilgan vaqti va ismi haqidagi ma’lumotlar ko‘rsatilmaydi.

Bolaning tug‘ilganligi boshqa FHDY organida qayd etilgan taqdirda, oldindan berilgan arizani saqlagan FHDY organi so‘rovnoma bo‘yicha uni qayd etish joyiga yuboradi.

Otalikni ishonchnoma bo‘yicha belgilashga yo‘l qo‘yilmaydi.

 Agar otalik bolaning tug‘ilganligi qayd etilgandan so‘ng belgilansa otalikni belgilash haqidagi arizaga yoki sudning ushbu masala yuzasidan qaroriga bolaning tug‘ilganlik haqidagi guvohnomasi ilova qilinadi.

Otalikni belgilashda ota-onalardan biri ishtirok etmagan taqdirda uning imzosi qonunchilikda belgilangan tartibda (notarius, O‘zbekiston Respublikasining konsullik muassasasining mas’ul shaxsi yoki tibbiyot muassasasi, FHDY organi, harbiy qism yoki jazoni o‘tash muassasasi rahbarining imzosi va muhri bilan) tasdiqlanadi.

Onasi vafot etganda, u sud tomonidan muomalaga layoqatsiz yoki bedarak yo‘qolgan deb topilganda yoxud onalik huquqlaridan mahrum etilganda, uning yashash joyini belgilashning imkoni bo‘lmaganda voyaga yetmagan bolaga nisbatan otalikni belgilash vasiylik va homiylik organining roziligi bilan otasining arizasiga asosan amalga oshirilishi mumkin.

Bunday holatlarda arizaga quyidagi hujjatlardan biri:

onasining o‘limi haqidagi guvohnoma nusxasi;

onasi muomalaga layoqatsiz deb topilganligi to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi;

onaning onalik huquqidan mahrum etilganligi to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi;

onaning bedarak yo‘qolgan deb topilgani to‘g‘risidagi sud qarorining nusxasi ilova qilinadi.

Agar bolaning otasi sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan bo‘lsa, u holda otalikni belgilash to‘g‘risidagi arizani uning nomidan vasiylik va homiylik organining ruxsati bilan uning homiysi berishi mumkin.

Ota-onaning birgalikdagi arizasi bo‘lmagan taqdirda otalik (agar otasi yoki onasi voyaga yetmagan bo‘lsa) ota-onalardan biri yoki vasiylik va homiylik organining da’vo arizasi bo‘yicha sud tartibida belgilanishi mumkin.

Bolaning tug‘ilganligi haqidagi dalolatnoma yozuviga otasi to‘g‘risidagi ma’lumotlar sud qaroriga asosan kiritiladi. Bu holda FHDY organiga qonuniy kuchga kirgan sud qarori va bolaning tug‘ilganligi haqidagi guvohnomasi taqdim etiladi.

Dilzoda Azamatova

Uchquduq tuman FHDY bo`limi 1-toifali inspektori

Uchquduq tuman bo‘yicha o‘tkazilgan tashabbusli budjet jarayoni yakunlariga ko‘ra g‘olib bo‘lgan Uchquduq tuman madaniyat binosiga moddiy texnik bazasini boyitish uchun asosiy vositalar xarid qilish ID 050364395006 loyihani amalga oshirish bo‘yicha xarid qilinadigan tovar (xizmat)lar

REESTRI

Uchquduq tuman bo‘yicha o‘tkazilgan tashabbusli budjet jarayoni yakunlariga ko‘ra g‘olib bo‘lgan sog‘liqni saqlash muassasasini moddiy-texnika bazasini rivojlantirish tadbiri
ID 050388603006 loyihani amalga oshirish bo‘yicha xarid qilinadigan tovar (xizmat)lar

R E E S T R I

Uchquduq tumani bo‘yicha 2025 yil 1-bosqichda g‘olib bo‘lgan loyihalarni Fuqarolar tashabbusi jamg‘armasi hisobidan moliyalashtirish bo‘yicha

MANZILLI RO‘YXAT

  Bir haqiqat ayonki ,har qaanday xalqning ma’naviy darajasini avvalo shu yurt ayollarining ma’naviy saviyasi belgilaydi.

 Shavkat Mirziyoyev

          Demak qadimdan ayollarning ilmli oqila fozila bo’lishidan jamiyat manfaatdor bo’lib kelgan.Bugungi rivojlangan jamiyatda taraqqiyot va sivilizatsiya darajasi ayollarga bo’lgan munosabat,ular uchun yaratilgan imkoniyatlar bilan belgilanadi.Gullagan Yangi O’zbekistonimizning  tarix sahifalariga  nazar tashlasak jangovor ,shoira, olima zukko ayollar ko’p bo’lgan .Ular hamisha o’zlarining oqilona fikrlari  ,donishmandona teran maslahatlari bilan kishilarni hayratda qoldirgan .To’maris, Saroymulkxonim, Gavharshodbegim Xonzodabegim shular jumlasidandir.Bugungi kunda mamlakat akademik doiralarida ham ayollarning o’rni beqiyos.Mana shunday tashabbuskor ,zamon bilan hamnafas ,ilm ma’rifatli  Yangi O’zbekistonning  rahbar ayollaridan biri Uchquduq tuman 18-sonli maktab deriktori  Allanova Gulbaxar Yeskabulovnadir. Ma’naviyat homiysi bugungi kunda jamiyatimizni yuksak marralarga olib chiqish farzandlarimizning  porloq istiqboli uchun bir qancha tashabbuslarni amalga oshirib kelmoqdalar.Uchquduq tumanidagi 18-sonli maktabda ayol va xotin qizlarning jamiyatdagi rolini oshirish ularning ijtimoiy jarayonlar ,biznes va ilm –fandagi ishtirokini kengaytirish borasida bir qancha ishlarni amalga oshirib kelmoqdalar.Xususan Xotin –qizlar o’rtasida Zakovat jamoalarining tarkib topishi

Kitobxonlikni rivojlantirish ,sport  sog’lomlashtirish klublari faoliyat yuritmoqda.

So’z  isboti bilan deganlaridek Gulbaxar Yeskabulovna trenerligida  Uchquduq tuman MMTBga qarashli maktab va maktabgacha ta’lim rahbarlari ishtirokida “TA’LIM – PREZIDENT E’TIBORIDA”shiori ostida semenar trening yuqori saviyada  o’tkazildi.

 Xulosa o’rnida aytish joizkii ayyollar  ma’naviyati jamiyatni saodatga eltuvchi yo’ldir.

   Uchquduq tuman 18-sonli maktab o’qituvchisi Ro’zimurodova Gulhayo Nosir qizi

          XXI asrda barcha  o`quvchilar  uchun  samarali  muloqat  va  hamdardlik  qilish  ko`nikmalariga  ega  bo`lish  zarurati  oshib   bormoqda. Ba`zilar  uchun bu  boshqalarga  qaraganda  osonroq bo`lishi  mumkin,  ammo  barcha  o`quvchilar  uchun  jamoada  samarali  muloqat  va  hamkorlik  qilish ko`nikmalariga   ega  bo`lish  maqsad   bo`lib  qolmoqda. Shuning  uchun  o`quvchilarda  ushbu  muhum  ko`nikmalarni qaytarzda  yuzaga  keltirish  kerakliligi  va  ulardan  foydalanishning  turli  variantlarini  taqdim   etish  zarurati  paydo  bo`lmoqda. Bugungi  kunga  kelib, ta’limning  bunday  noan`anaviy  usullarini  qo`llash  dars  jarayonida  katta  samara  berayotgani  va  bu  ta`lim - tarbiya  usullarining  bosh  mezoni  sifatida  tan olingani hech kimga sir emas. Ta`limda   axborot  texnologiyalarining  qo`llanilishi   o`qtuvchilarning  mavzular  yuzasidan  tayyorgarlik  ko`rishlarida,  erkinlik va  tezkorlikka erishishlariga  asos  bo`lishi  bilan  birgalikda  o`quvchilarga  mavzularning  tez  va  oson  yetib  borishi  hamda  qiziqishlarining  ortishiga  sabab  bo`ladi.

  ‘‘Tushuncha + test’’ usuli. Bunda  o`quvchilarga  matn  o`qib  beriladi  yoki  ovozli  moslama  yordamida matn eshittiriladi. O`quvchilar  diqqat  bilan  tinglaydi  va qo`yida beriladigan  testlarning  yechimini  topishadi. Bu  usul  orqali  o`quvchilarning  diqqat  va  xotirasi  mustahkamlanadi. Bu  usul  butun  sinf  bilan  ishlanganda  qo`llaniladi.

   Masalan, bir  tup  o`simlik  ildizining  tukchalari  bir - biriga  ulab  chiqilsa,  uzunligi  20  kmga  yetishi  mumkin. Ildiz  tukchalrining  faoliyati 10-20  kun  davom  etadi. Ildizning  po`st  hujayralari  tirik,  yumoloq  va  yupqa  qobiqli  bo`ladi. Makkajo`xorining  1mm 2 so`rish  qismida  700 ta ildiz tukchalari  bo`ladi. Go`za  nihollarining  ildizlari  bir kecha- kunduzda  2-3  cm  o`sadi.

  Test:

1.Bir  tup  o`simlik  ildizining  tukchalari  bir - biriga  ulab  chiqilsa  uzunligi  qancha  bo`ladi?

A)10 km    B)20 sm   C)20 km

“Biologik  sayohat”  o`yini. Ta`limning  bu  o`yini  nafaqat  biologiya, balki  boshqa  fanlarda  ham  qo`llanilishi  mumkin. O`simlik  yoki  hayvonlar  tarqalgan  biogeografik viloyatlarga  xayolan  sayohat  qilib,  uni  yozma  tarzda  yozish  talab  etiladi. Ishtirokchi  o`zi  mustaqil  o`sha  joyni  yozma  tasvirlashi  kerak. Kimning  yozma  tasvirlashi mazmunan  yuqori  saviyada  yozilgan  bo`lsa  u  g`olib  hisoblanadi. Bo`laklarni  tiklash  metodi. Bu  metoddan  ham  biologiya  darslarida  foydalanish   yaxshi  samara  beradi. Bunda  o`quvchilarda  mavzu  matni  bo`laklarga  bo`linib,  o`quvchilarga  aralash  holda  beriladi. O`quvchilar  bo`laklarni  tiklab xattaxtaga  qo`yilgan  ko`rgazma taxtasini  yopishtirishadi  va  mavzu  mustahkamlanadi  hamda  xulosalanadi.

  Shu  o`rinda  olim  Nickersonning  kreativ  fikrlashni  bo`g`uvchi  aynan  maktab  ta`limi  bilan bog`liq  bir  qator  amalyotlar  mavjudligi  haqidagi  fikrlarni  keltirmoqchimiz:

 1.Vazifani  bajarishning  yagona  to`gri  usuli,  savolga  yagona  to`g`ri  javobi  bo`lishi  kerak,  degan  g`oyaning  mavjudligi.

2.Nufuzli  insonlarga  bo`ysunish  va  ulardan  qo`rqish  kerak,  degan  munosabatni  targ`ib  etish.

3.Har  qanday  holatda  ham  dars  rejasiga  amal qilish.

4.Originallik o`ta  noyob  hislat  ekanligiga  ishonib  qolish.

5.Bilim  alohida  sohalariga  bo`linishi  haqidagi isonchini  targ`ib  etish.

6.Qiziquvchanlik  va  sinchkovlikni  ma`qullamaslik.

7.Bilim olish va  muommoni yechishining  qiziqarli mashg`uloti bo`lishiga  qo`ymaslik.

  Demak, biologiya  fani  muallimlari ham o`quvchilarning  kreativ  fiklashiga  to`sqinlik  qilishi mumkin  emas. Buning  uchu pedagoglar  dars  jarayonida yuqorida  keltirgan kreativ fikrlashni  bo`g`uvchi omillardan  voz kechishi  lozim. Zero biologiya faning qiziqarli tashkil  etishda  kreativ  fikrlashni  tashkil etishning  ahamiyati  katta.

                         Mirzayeva Dilfuza Abdikayumovna

 Navoiy viloyati Uchquduq tumani 18-maktabning biologiya fani o`qituvchisi

    Zamonaviy ta`lim jarayonida o`quvchilarning mustaqil fikrlashini rivojlantirish va darsni samarali tashkil etish muhim ahamiyatga ega.Shu maqsadda pedagogik yondashuvlar doimiy ravishda takomillashtirib borilmoqda.Ana shunday inovatsion usullardan biri 5E modeli bo`lib,u konstruktiv ta`lim yondashuvlaridan biridir.Mazkur model yordamida o`quvchilar ilmiy tushunchalarni chuqurroq o`zlashtirish,tajribalar orqali bilimlarini mustahkamlash hamda ijodiy fikrlash ko`nikmalarini rivojlantirish imkoniyatiga ega bo`ladilar.Keling,shu o`rinda 5E modeli xususida to`xtalib o`tamiz. 5E modeli-bu ilmiy tadqiqot asosidagi ta`lim usuli bo`lib,u Engage (jalb qilish),Explore (o`rganish),Explain (tushuntirish),Elaborate (mustahkamlash),Evaluate (baholash) bosqichlaridan iborat.Mazkur model dastlab 1987-yilda BSCS ( Biological Sciencec Curriculum Study) tomonidan ishlab chiqilgan bo`lib,bugungi kunda turli fanlar ,jumladan biologiya darslarida ham keng qo`llaniladi. 5E modelining asosiy tamoyillari Tadqiqotga asoslangan ta`lim: O`quvchilar ilmiy jarayonni tajribalar orqali o`rganadilar .Faol ishtirok: O`quvchilarning dars jarayonida bevosita qatnashishini ta`minlaydi. O`zlashtirishning chuqurligi: Yangi bilimlarni ilgari o`rganilgan tushunchalar bilan bog`lash imkonini beradi.Refleksiya va tahlil: O`quvchilar o`z bilimlarini mustaqil ravishda tahlil qilish imkoniyatiga ega bo`ladilar.5E modelining bosqichlari quyidagilardan iborat:

     1.Engage (Jalb qilish). Bu bosqichda o`quvchilar mavzu bilan tanishtiriladi va ularning qiziqishini uyg`otish maqsadida turli savollar,tajribalar yoki real hayotiy misollar keltiriladi.O`qituvchi motivatsion strategiyalar orqali o`quvchilarning faol ishtirokini ta`minlaydi.Biologiya darsida Engage bosqichi qanday o`tkaziladi? Savollar yordamida qiziqish uyg`otish: Masalan,”Nima uchun o`simliklar fotosintez jarayonida kislorod chiqaradi?”Vizual materiallardan foydalanish: Hayvonlarning yashash muhitlari tasvirlangan videolar yoki rasmlar. Kichik tajribalar o`tkazish: o`simlikning bargini quyosh nurida va soya joyda qoldirib,fotosintez jarayonini kuzatish.

    2.Explore (O`rganish).Bu bosqichda o`quvchilar mustaqil yoki guruh bo`lib,tajribalar,kuzatuvlar va tadqiqotlar orqali mavzu bo`yicha bilimlarni o`zlashtiradilar.O`qituvchi bu jarayonda yo`naltiruvchi rolini bajaradi,ya`ni to`gridan-to`g`ri ma`lumot bermasdan,o`quvchilarga savol javob va tajribalar orqali bilim olishga imkon yaratadi.Biologiya darsida Explore bosqichi qanday o`tkaziladi?

       Laboratoriya ishlari: O`quvchilar mikroskop orqali o`simlik hujayralarini kuzatishi mumkin.Eksperimentlar : Masalan,turli tuproq sharoitlarida o`simlik o`sishining farqlarini aniqlash.Ochiq muhokamalar: O`quvchilar hayvonlarning yashash muhitlari haqida o`z fikrlarini bildiradilar.

      3.Explain (Tushuntirish).Ushbu bosqichda o`qituvchi o`quvchilar tomonidan o`rganilgan bilimlarini izohlab,ilmiy tushunchalarni to`g`ri shakllantirishga yordam beradi.Biologiya darsida Explain bosqichi qanday o`tkaziladi ? o`quvchilarning topilmalarini muhokama qilish,aniq ilmiy tushunchalarni shakllantirish.O`qituvchi tomonidan grafik va diagrammalar orqali tushuntirish.

      4.Elaborate (Mustahkamlash).Bu bosqichda o`quvchilar yangi bilimlarini amaliyotda qo`llab ko`radilar va ilgari o`rganilgan bilimlar bilan bog`laydilar.Biologiya darsida Elaborate bosqichi qanday o`tkaziladi? Haqiqiy muammolarni hal qilish: Ekotizimning muvozanati buzilganda qanday oqibatlar kelib chiqishini o`rganish. Qo`shimcha loyihalar: O`quvchilar o`z bog`larini yaratib,o`simliklarning o`sish sharoitlarini kuzatishi mumkin.

      5.Evaluate (Baholash).Bu bosqichda o`quvchilarning bilimlari test,loyiha ishlari yoki baholovchi savollar orqali tekshiriladi.O`qituvchi o`quvchilarning tanqidiy fikrlashi va muammolarini hal qilish qobiliyatlarini baholaydi.Xullas,5E modeli biologiya darslarini interaktiv va qiziqarli qilib tashkil etish imkonini beradi.O`quvchilar bu model orqali nazariy bilimlarni mustahkamlab,amaliy tajribalar asosida ilmiy jarayonlarni chuqur o`rganish imkoniyatiga ega bo`ladilar.Shuning uchun ushbu modeldan foydalanish o`qituvchilar uchun juda foydalidir.

        Sharipova Ruxsora Ilhomovna

Navoiy viloyati Uchquduq MMTBga qarashli 18-maktabning biologiya fani o`qituvchisi